Fundamentem czci, jaką obdarza święte obrazy Kościół prawosławny, jest dogmat Boskiego Wcielenia, czyli misterium Poczęcia i Narodzenia Zbawiciela Jezusa Chrystusa. Przedstawiając człowieczeństwo Syna Bożego, który w konkretnym miejscu i czasie „przyoblekł się w purpurę ludzkiego ciała”, ikona jednoznacznie wskazuje na boskie pochodzenie człowieka. Wszelkie próby ujmowania ludzkiego bytu inaczej niż przez pryzmat konstytuującego go „Bożego obrazu” (Rdz 1, 27) będą z góry obarczone błędem, nieprawdziwe i w rezultacie skazane na niepowodzenie. Do głoszenia tej Dobrej Nowiny – Ewangelii o niezniszczalnej obecności obrazu Bożego w człowieku – powołana jest osoba pisząca ikonę. Sztuka, a raczej łaska (gr. charis) pisania ikon, jest bowiem szczególnego rodzaju Bożym działaniem w człowieku, którego rękę prowadzi sam Bóg i kreśli nią zaproszenie skierowanego do każdego, aby „stał się on bogiem, ponieważ sam Bóg stał się człowiekiem” (święty Ireneusz z Lyonu, święty Atanazy z Aleksandrii i święty Bazyli Wielki).

Przypadająca w 2018 roku 1155. rocznica przybycia świętych Cyryla (ok. 827-869) i Metodego (ok. 815-885) do Wielkich Moraw skłania do reflekjsi nad kulturotwórczym znaczeniem ich misji w historii i teraźniejszości narodków słowiańskich. Przekazując naszym przodkom słowa Ewangelii, w zrozumiałym dla nich języku, święci bracia z Tesalonik zasiali w ich sercach ziarno zbawiennej wiary w Trójjedynego Boga, która przecież „rodzi się ze słuchania” (Rz 10, 17) Dobrej Nowiny. Na bazie Boskiej nauki stworzyli głagolicę – alfabet, zapis mowy Słowian, która odtąd stała się nośnikiem wartości ewangelicznych, na fundamencie których wzniesiono gmach europejskiej cywilizacji. Dlatego wielka rodzina słowiańskich narodów słusznie nazwała ich apostołami Słowian, uznając ich zarówno za ojców chrześcijaństwa, jak i cywilizacji w tej części Europy. Świętym braciom udało się bowiem zainicjować więź między religią chrześcijańską a rodzimą kulturą narodów słowiańskich, która oparła się licznym prześladowaniom i przetrwała próbę czasu, przynosząc „obfity owoc” (J 15, 5). Artykuł jest okazją do przypomnienia fundamentalnego znaczenia misji cyrylo-metodiańskiej dla cywilizacji europejskiej, której korzenie tkwią zarówno w filozoficznym dziedzictwie starożytności grecko-rzymskiej, jak i w ewangelicznym orędziu miłości i wolności, zwiastowanym Słowianom w ich rodzimym języku.

Postać archimandryty Grzegorza Peradze (1899-1942) jest zazwyczaj kojarzona z ważnymi osiągnięciami na niwie nauk historycznych. Wybitny znawca literatury starogruzińskiej i wczesnochrześcijańskiej, historyk Kościoła i monastycyzmu gruzińskiego, wykładowca patrologii w Studium Teologii Prawosławnej Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1933-1939, poliglota i poeta, nigdy jednak nie uważał się za teologa. Pisał o sobie: „Właściwie to nie jestem teologiem. Nigdy bowiem nie przykładałem wagi do dyscyplin ściśle teologicznych. Dogmatykę studiowałem tylko dlatego, że musiałem, by później zdać egzamin. Również problematyka chrześcijańskiego światopoglądu i jego konfrontacji z innymi religiami i nowoczesnymi prądami duchowymi – określana mianem apologetyki – nie była mi bliska. Nigdy nie darzyłem nadmierną miłością teologii systematycznej”. Grzegorz Peradze nigdy nie napisał traktatu o charakterze stricte teologicznym. Nie oznacza to jednak, że jego twórczości brakuje waloru teologiczności. W szczególny sposób nasycone teologią są jego kazania oraz utwory poetyckie. Również podejmowane przez niego inicjatywy badawcze są świadectwem ogromnego zaangażowania archimandryty w dążeniu do ukazania prawdy, co także jest powołaniem i zadaniem teologa. Odkrywanie prawdy historycznej i głoszenie Bożej prawdy o człowieku to ściśle ze sobą związane motywy twórczości gruzińskiego męczennika Auschwitz. Stanowią one przykład fenomenalnej umiejętności wsłuchiwania się zarówno w echo historycznych wydarzeń, jak i odczytywania głosu Boga, obecnego w sercu człowieka. Kluczowe znaczenie ma tutaj jednak wizja człowieka, który staje się człowiekiem integralnym tylko wtedy, gdy realizuje określone mu przez Boga powołanie. Tylko taki człowiek może być „pokój czyniącym” (zob. Mt 5, 9) świadkiem Chrystusowej Ewangelii, która niesie pokój wszystkim ludziom.

The Vision of Integrated Man in the Homilies of St. Grigol Peradze:
http://www.ksiadzartur.pl/uploads/posts/pdf/cd5a50163ae422e22b5afb03052f3d47.pdf

Małżeństwo jest sakramentem miłości, wiecznym przymierzem małżonków w Jezusie Chrystusie. Jest ono misterium obecności Chrystusa i uobecnieniem Jego Królestwa w pobłogosławionej przez Kościół relacji pomiędzy mężczyzną i kobietą. Celem małżeństwa jest jedność w Jezusie Chrystusie i osiągnięcie pełni człowieczeństwa w przebóstwieniu. Jest ona osiągana przez łaskę, której energię stanowi miłość. Trwanie w dialogu miłości wymaga jednak od małżonków przezwyciężenia wielu trudności i stawienia czoła wielu wyzwaniom. Są one próbą ich wiary oraz zawierzenia Bogu i sobie nawzajem. Miłość jest bowiem aktywnością, która realizuje się w relacji osobowej. Urzeczywistnienie tej relacji odnosi się nie tylko do sfery ducha, lecz także wymaga od małżonków zaangażowania ich cielesności, płciowości, myślenia, uczuć i emocji, wrażliwości moralnej, religijności, a także wartości i aspiracji. Nie bez znaczenia jest także sposób komunikacji jako sposób okazywania sobie miłości. Celem wystąpienia jest refleksja na temat osobowego dialogu miłości w małżeństwie jako codziennej drogi ku świętości pośród towarzyszących mu wyzwań i zagrożeń.

Wystąpienie pt. "Wolność i soborowość prawosławia a współczesny kryzys antropologiczny" na Międzynarodowym Kongresie Ekumenicznym w Lublinie (29-31 października 2017 roku) w ramach panelu "Prawosławie - dar dla współczesnego człowieka".

Zapraszam do odsłuchania :)

http://orthodox.fm/wolnosc-soborowosc-prawoslawia-a-wspolczesny-kryzys-antropologiczny/

Artykuł jest poświęcony postaci jednego z najwybitniejszych hierarchów Kościoła Ormiańskiego - świętemu Janowi Mandakuniemu, który był katolikosem (patriarchą) Ormian w latach 478-490. Katolikos Jan (Hovhannes, Yovhannes) Mandakuni był wybitnym kaznodzieją i autorem hymnów liturgicznych. Wniósł także ogromny wkład w odnowę życia cerkiewnego i narodowego Ormian w okresie walki z Persami.

Studium jest próbą prezentacji opinii na temat pobierania komórek macierzystych z ludzkich zarodków wyrażonych w stanowiskach dwóch skandynawskich Kościołów ewangelicko-luterańskich: Kościoła Szwecji (Svenska kyrkan) i Kościoła Norwegii (Den norske kirke). Oba wymienione organizmy eklezjalne należą do Światowej Federacji Luterańskiej (Lutheran World Federation) i zdążyły już wypracować ważne stanowiska bioetyczne. Wyrażone w nich poglądy i oceny etyczne znacznie różnią się jednak od siebie w sposobie rozłożenia istotnych akcentów i zastosowanej argumentacji. Norwescy luteranie są w tym względzie bardziej zachowawczy niż ich szwedzcy współwyznawcy. Jednocześnie są bardziej krytyczni wobec etycznej legalizacji pozyskiwania i wykorzystania ludzkich embrionalnych komórek macierzystych. Z kolei Szwedzi wydają się w tych kwestiach bardziej otwarci na owoce postępu w biomedycynie. Dokumenty i rekomendacje, które zrodziły się w łonie wspomnianych Kościołów, w Polsce są stosunkowo mało znane. Publikacja ma na celu uzupełnienie tej luki. Stanowią ponadto interesujący materiał badawczy i zasługują na uwagę również w zakresie szeroko pojętego dialogu ekumenicznego.

Bioetykę, w ujęciu prawosławnym, można określić mianem ortopraksji w zakresie problematyki związanej z ingerencjami biomedycznymi w ludzkie życie. Prawosławna bioetyczna praxis bazuje na chrześcijańskiej antropologii i etosie przebóstwienia, nie jest antropocentryczna, lecz chrystocentryczna. Według niej człowiek nie jest jedynie bytem materialnym, lecz rzeczywistością osobową – duszą ucieleśnioną, stworzoną na obraz i podobieństwo Boże. Fakt ten stanowi o jego bezcennej wartości. Prawosławna refleksja bioetyczna podkreśla, że życia osoby ludzkiej nie można ograniczać jedynie do ziemskiej egzystencji, lecz na jej życie doczesne należy spoglądać w perspektywie wieczności, w perspektywie chwały Bożej, którą człowiek ma coraz bardziej jaśnieć, upodobniając się do obrazu swego Stworzyciela i Zbawiciela.

Poemat Szoty Rustawelego Rycerz w tygrysiej skórze to nie tylko dzieło swoich czasów i zabytek literatury. Jest to pieśń o człowieku, który dąży do bycia lepszym. Nie poprzestaje zatem na tym, kim jest lub za kogo uważają go inni. W postawach jego bohaterów ujawnia się bowiem fundamentalne, zakorzenione w ludzkiej naturze dążenie do urzeczywistnienia ideału. Dążenie to może być skuteczne tylko wówczas, gdy jest opromienione miłością i służy prawdzie. Dopiero wtedy przed człowiekiem, „mówcą słów i działaczem czynów” - jak pisze Homer w Iliadzie - otwiera się szansa stać się pięknym i dobrym (gr. κᾰλός καί ἀγᾰθός) - człowiekiem na miarę bohaterów poematu Rustawelego.

Temat apokatastazy, czyli powszechnego zbawienia wszystkich, jest jednym z ważniejszych i jednocześnie kontrowersyjnych problemów teologicznych w nauce chrześcijańskiej. Zagadnienie to funkcjonuje jako tzw. teologumena, czyli osobista opinia teologiczna, która nie zyskała powszechnej aprobaty w oficjalnej nauce Kościoła. Apokatastaza od wieków porusza jednak serca i umysły licznych teologów, filozofów, pisarzy, mistyków i poetów. Najbardziej znaną postacią wśród nich jest Orygenes (ok. 185 – ok. 254), z imieniem którego bywa zwykle łączona nauka o apokatastazie. Jednym z pisarzy wczesnochrześcijańskich, w którego spuściźnie twórczej można odnaleźć wiele sformułowań odnoszących się do idei powszechnego zbawienia, był także, zaliczany w poczet Ojców Kościoła, Tytus Flawiusz Klemens, znany jako święty Klemens Aleksandryjski (ok. 140 – ok. 215). W jego dziełach przyjęła ona formę uniwersalistycznej teorii Bożej pedagogii, której celem ostatecznym jest, aby „Bóg był wszystkim we wszystkim” (1 Kor 15, 28).